Her ne kadar günümüzdeki düz-dünyacılar kabul etmiyor olsa da, Dünya’nın yuvarlak olduğu bilgisi “modern” bir keşif değil. Pek çok eski kültür de bu durumdan haberdardı; çünkü gezegenimizin global olduğunu göstermek için uydulara yahut lazerlere gereksinim yok. Yunan matematikçi Eratosthenes (Eratosten), Dünya’nın çapını hesaplayan bilinen birinci kişi ve M.Ö. 3. yüzyılda yaptığı bu hesaplama vakti için inanılmaz derecede doğruydu.

Matematikçinin kullandığı tam sistem bilinmiyor lakin kolaylaştırılmış bir sürümü Yunan gökbilimci Cleomedes tarafından anlatılıyor. Söylenilene nazaran Eratosthenes, İskenderiye ve Syene (Asvan) ortasındaki uzaklığın 5.000 Mısır stadyası (stadyum – yaklaşık 157,5 metre) olduğunu biliyordu. Ayrıyeten iki kentin birebir meridyen üzerinde olduğunu (ki aslında değiller) ve Asvan’ın Yengeç dönencesinde olduğunu (yakın, fakat tam değil) varsaydı.

Sürecin geri kalanı ise geometri ve güzel zamanlamadan oluşuyor. Yaz gün dönümünde güneşin tam dorukta olduğu öğlen vakti Syene’de yere dikilen bir çubuğun hiç gölgesi olmayacakken, birebir sırada İskenderiye’deki bir çubuk, Güneş’in ışınlarının eğimine bağlı olarak muhakkak uzunluktaki bir gölgeye sahip oluyor.

Eratosthenes bu açıyı ölçtü ve etrafın ellide biri olduğunu hesapladı. İskenderiye ve Syene ortasındaki uzaklığın 5.000 stadya olduğunu bildiği için de, Dünya’nın etrafının tamamının bunun 50 katı, yani 250.000 stadya olması gerekiyordu. Bu sayı da çağdaş teknikler ile belirlenen gerçek ölçünün %1,4’üne kadar gerçek…